Engin Erkiner: Bunu Bölünmüş Gökyüzü’nde bir kere daha gördüm. Anna Seghers de Christa Wolf ile bu konuda aynı görüştedir. İkisi de toplumcu gerçekçiliğin prototiplerine karşı çıkarlar. Önce duygularıyla karar vermek edebiyatta parti çizgisine karşı çıkmak anlamına da gelir.

Bölünmüş Gökyüzü’nde Rita sevgilisiyle birlikte Batı Berlin’e gitmez, Doğu’da kalır.

Rita politik bir insan değildir. Gitmemesinin nedeni de alıştığı çevreden, iş arkadaşlarından ayrılmak istememesidir. Batı Berlin ona yabancı gelir.

Burada kalma kararı kapitalizm-sosyalizm karşılaştırmasıyla değil, duygularla verilmiştir.

Engin Erkiner: Wolf’un yapıtlarında sosyalist gerçekçiliğin kaybolması konulu İngilizce-Almanca kitabın içine düştüm diyebilirim. Kitabın güzelliği, Wolf’un başlıca romanlarından Almanca uzun alıntılar yapması ve bununla sosyalist gerçekçiliğin ilkelerinin ne oranda uyum sağladığının incelenmesinde yatıyor. Wolf’un 34 yaşında yazdığı (1960’lı yılların başları) ve en önemli romanı sayılan Der geteilte Himmel (Bölünmüş Gökyüzü Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nde büyük satış rakamına ulaştığı gibi Doğu Avrupa sosyalist ülkelerinin dillerine ve İngilizceye de çevriliyor.

Romanın özelliği, sosyalizmdeki olumsuzluklara rağmen sosyalizmin savunulmasıdır.

Engin Erkiner: Her toplumsal-ekonomik sistem kurumlarının politikasıyla, eğitimle, sanatla belirli bir insan tipini oluşturmaya çalışır. Sosyalist toplum için de aynısı geçerlidir.

Burada iki sorun vardır: