Engin Erkiner: Büyük konu, önceden de yazmıştım, büyük olduğu da bilinen bir konu…

Konuyu sınırlandırmayı bilmezseniz içinde boğulursunuz. Okyanusta yüzmek ya da çölde yürümek gibi bir durumla karşılaşırsınız ve kaybolursunuz.

Bu teoriyi öncelikle üç yönden incelemek gerekir.

Modern devlet teorileri; bu konuda iki isim öne çıkar: Bourdieu ve Foucault (Poulantzas’ı zaten biliyordum, eksiklerimi tamamladım ya da az kaldı diyeyim).

Foucault’u ana hatlarıyla biliyorum, felsefe bölümünü okurken dersini almıştım ve konudan fena halde hoşlanmıştım. Foucault’un ana konusu iktidar, yönetmek ve güç üzerinedir. Daha iyi öğrenmem gerek. Biopolitik ve Yönetmek başlıklı kitapları özellikle önemlidir.

Ne iyi ki Fransızcadaki bütün önemli yapıtlar –sadece Foucault değil- Almancada var. Ek olarak Deleuze ve Negri’yi de eklemek gerek.

Birkaç yıl kadar önce bu isimleri şiirleri yayınlanan kültürlü bir kadınla konuşmuştum ve bana “Bunlar post modernist” demişti.

Ne diyeyim; Allah –varsa eğer- hepinizin belasını versin, diyecektim, kendimi tuttum.

Bunlar dünya çapında isimler, teoriler; tabii ki eleştirilebilirler ama politik bilimde, sosyolojide ve felsefede çığır açmışlar…

Öğrenmezsen öğrenme…

Bu nedenle marksist denildi mi ben cahil anlarım; Lenin’den ilerisini bilmez.

Neden bilsin; onlar her şeyi anlatmış zaten; kendisi öyle sanıyor.

Bu isimlerin önde gelen yapıtlarının tamamının Almancada bulunması ne kadar güzel…

Foucault’nun Toplu Yapıtları, College de France’da verdiği derslerin tutanakları; hepsi var.

Bunları İngilizcede bulamazsınız. Var ama bu düzeyde bulunmuyor.

Epeyce önce sanırım Bourdieu’nun Devlet adlı incelemesinde okumuştum, yeniden okumam gerek; devletin aile hayatını nasıl düzenlediğini anlatıyordu.

Türkiye’de bile böyledir. Çocuk parasını artırırsınız, nüfus çoğalır, en azından bu yönde ilerler.

Yüz yıl önce bunlar yoktu. Devlet insanların hayatına eskisine göre daha fazla karışıyor. Hissetmiyor olabilirsiniz ama açık zor kullanmadan karışıyor.

Yönetmek de bu demek zaten…

İçeriği eskisine göre değişmiş bir kelime…

İkinci incelenmesi gereken yön; sosyalist ülkelerin devlet teorileri ve burada zaman içinde yaşanan değişim. Bununla ilgili kaynaklar da Almanca ve İngilizce bulunuyor. Şu da önemli: dağılan sosyalist ülkelerde devlet nasıl dönüştü?

Son olarak, bu konuda kaynak yok gibi bir şey ya da ben henüz bulamadım; pazar sosyalizmi ülkelerindeki devlet teorisi. İki ülkenin incelenmesi yeterli; Çin ve Vietnam.

Devlet teorisinin binası bunların üzerine kurulmalıdır.

Marx şöyle demiş, Lenin böyle demiş; bunlar çok geride kaldı.

Marksist devlet teorisinin bulunmadığını Öcalan bile anlamış ve orada kalmış.

Anarşist devlet teorisini incelemeyeceğim; biraz biliyorum, bu kadarı yeterlidir.

Bakunin’in hayatını merak edenler bunu Türkçede çıkan E. H. Carr’ın Romantik Sürgünler kitabından öğrenebilirler.